Mannen piesen nogal eens naast de pot. Steeds vaker zie je daarom urinoirs met in het keramiek een afbeelding van een vlieg. De uitnodiging luidt: raak die vlieg en houd zo je straal binnen! Ook buitenlandse mannen kunnen blijkbaar slecht richten, want de foto hierboven is genomen in herberg de Swaen in ’s-Gravenvoeren (België).

Die pissoirs: geen goed idee. Dat vraagt om uitleg.

Eerst eens kijken om welke soort het gaat. Het zou de huisvlieg kunnen zijn, de Musca domestica. Maar het ietwat gestileerde beestje kan evengoed refereren naar de zo lekker irritant brommende blauwe vleesvlieg, meestal aangeduid als ‘bromvlieg’. De Latijnse naam raakt direct naar de kern van mijn boodschap: Calliphora erythrocephala. Vrij vertaald betekent dat zoiets als ‘drager van schoonheid met een rode kop’. Beste mannen! Zet je over het negatieve imago van dit dier heen, vergeet dat de larven zich in vlees ontwikkelen en daarbij een rottingslucht verspreiden, negeer het gegeven dat ze hun voedsel regelmatig opbraken en daarbij ziektekiemen verspreiden. Keer jezelf binnenste buiten en richt je op de intrinsieke schoonheid van dit dier. Nog niet overtuigd? Kijk dan even naar een filmpje op YouTube. Daar is te zien wat dit beestje doet met zijn voorhoofdsblaas, ofwel de ptilinum. Met pompende bewegingen stuwt het lichaamsvloeistof vanuit zijn achterlijf de blaas in en vergroot daarbij zijn kop, waarbij de ogen opzij klappen.

Maar wat is de functie van dat gedrag? Als larve heeft het dier zich door het rottende vlees heen gegeten en komt daarna in het popstadium. Daar binnenin voltrekt zich dat wonderlijke metamorfoseproces: uit hetzelfde materiaal als waaruit de larve bestaat, vormt zich een totaal ander wezen, dat van het volwassen insect. Als dat vervolgens uit de pop wil kruipen, gebruikt het de voorhoofdsblaas. Het dier pompt vocht van achteren naar de kop, in ritmische bewegingen, en forceert zo een opening in de pop. Maar ook later komt de blaas van pas, bijvoorbeeld als de vlieg klem zit. Dan doet ze hetzelfde en probeert zich naar buiten te drukken, te boren … en dat is nog maar één aspect van die kop. Laat ik maar niet in detail uitweiden over de sprieten die eraan vast zitten. Daarmee ruikt en tast het dier, kan de eigen vliegsnelheid meten. En laten we maar zwijgen over die twee facetogen die het met de pootjes steeds weer schoonpoetst.

Dus, mannen (en misschien kunnen de vrouwen daarbij morele steun verlenen): pies nooit meer over die vlieg heen. Trouwens, mocht er een levend exemplaar in de pot zitten: doe geen moeite, het zal gevlogen zijn voordat de eerste druppels zijn gearriveerd. Die ‘drager van schoonheid met een rode kop’ bevat gewoon téveel zintuigen om zich door ons te laten vangen.